Dokarmianie kur ziołami to praktyka znana od dawna. Jednakże, kiedy na rynku pojawiły się antybiotyki, zastosowanie tych środków przemysłowych doprowadziło do zapomnienia o roli ziół w hodowli zwierząt. Działanie antybiotyków, takie jak stymulowanie wzrostu, profilaktyka chorób, poprawa wydajności, czy zwiększenie wchłanialności pokarmu, skutkowało odłożeniem ziół na dłuższy czas. Na szczęście podjęto kroki mające na celu ograniczenie stosowania antybiotyków, co poprawiło warunki chowu zwierząt. Wprowadzono testy związane z pochodnymi dodatkami paszowymi, w tym z ziołami.
Korzystanie z ziół przynosi wiele korzyści, głównie ze względu na ich naturalny skład. Przeprowadzone badania potwierdziły, że zastosowanie ziół w diecie zwierząt korzystnie wpływa na ich układ pokarmowy. Roślinność ta stymuluje wydzielanie soków trawiennych, wpływa pozytywnie na wydolność wątroby oraz trzustki. Dodatkowym atutem stosowania ziół jest korzystny wpływ na mikroflorę w przewodzie pokarmowym, co skutkuje lepszym trawieniem składników pokarmowych. Niektóre z nich są bogate w substancje, które oczyszczają organizmy ptaków z toksyn oraz wzmacniają ich odporność. Zioła wykazują także działania przeciwzapalne, przeciwbiegunkowe oraz antybakteryjne.
W miarę wzrostu świadomości konsumentów na temat pochodzenia i jakości żywności, rośnie także popyt na produkty ekologiczne i tradycyjnie wytwarzane. To zwiększa zainteresowanie alternatywnymi stymulatorami wzrostu oraz wykorzystywaniem ziół w profilaktyce i leczeniu zwierząt.
Obecnie, jako naturalne zamienniki antybiotyków i stymulatorów wzrostu, na rynku pojawiają się:
- Susze zielarskie.
- Wyciągi roślinne (sypkie i płynne).
- Substancje wyodrębnione z roślin.
- Enzymy.
- Probiotyki.
- Prebiotyki.
- Synbiotyki.
Warto jednak wiedzieć, że stosowanie ziół wymaga pewnej wiedzy i ostrożności. Zioła lecznicze mają w sobie wiele składników w unikalnych kombinacjach, co sprawia, że każda roślina ma swoje wyjątkowe właściwości. Zawartość tych składników może różnić się w zależności od wielu czynników, takich jak rodzaj gleby, faza rozwoju rośliny, sposób zbioru, przetwarzania i przechowywania. Zioła mogą być stosowane w różnych postaciach, takich jak suszone, świeże, jako napary, wywary, olejki eteryczne czy ekstrakty.
Stosowanie ziół ma na celu zwiększenie produkcji zwierząt, poprawę ich zdrowia, odporności oraz wydajności. Dodatki te mogą zabezpieczyć zwierzęta przed działaniem bakterii, toksyn i innych czynników szkodliwych. Mogą również pełnić funkcję witamin lub biokatalizatorów, które regulują i przyspieszają przemianę materii w organizmach zwierząt. Fitogeniczne dodatki do pasz wpływają na apetyt zwierząt, zwiększają pobór paszy oraz produkcję.
Przykłady właściwości niektórych ziół to:
- Rozmaryn, tymianek, oregano, szałwia, rumianek, mniszka lekarskiego oraz nagietek mają właściwości antyoksydacyjne.
- Rozmaryn, oregano, imbir i szałwia zapobiegają procesom oksydacji lipidów w mięsie zwierząt.
- Mięta, macierzanka, szałwia, majeranek, imbir i czosnek pozytywnie oddziałują na przewód pokarmowy, pobudzają przemianę materii, zapobiegają stanom zapalnym, działają przeciwpasożytniczo, przeciwgorączkowo oraz przeciwbiegunkowo.
- Tymianek, oregano i szałwia wykazują działanie przeciwbakteryjne.
- Jeżówka, czosnek, aloes, arnika górska, oregano, pokrzywa oraz żeń-szeń stymulują układ odpornościowy.
- Preparaty z jeżówki wykazują działanie przeciwzapalne.
Stosowanie ziół w diecie kurczaków ma istotne znaczenie w różnych fazach cyklu produkcji, zwłaszcza w okresach, gdy ptaki są bardziej narażone na zaburzenia żołądkowe, np. w trakcie odchowu. Unormowanie mikroflory jelitowej sprawia, że kury stają się mniej podatne na działanie bakterii, toksyn i innych czynników szkodliwych.
Wnioski płynące z badań nad stosowaniem ziół jako dodatków do paszy są obiecujące. Przykładowo, dodatek olejku z tymianku, szałwii i rozmarynu do paszy dla kur nieśnych przyczynił się do lepszego wykorzystania paszy oraz zwiększenia masy jaj. Czarnuszka siewna jako dodatek do paszy wpłynęła na wzrost masy ciała kur.
Podsumowując, stosowanie ziół jako alternatywy dla antybiotyków i stymulatorów wzrostu jest coraz bardziej popularne ze względu na korzyści dla zdrowia zwierząt oraz jakość produktów spożywczych. Jednakże, należy stosować je z rozwagą i zrozumieniem, biorąc pod uwagę różnorodność i właściwości różnych ziół oraz ich wpływ na konkretne gatunki zwierząt.
